Hurda planına Rus darbesi

ALPER TEMİZ / YENİGÜN - Avrupa Birliği (AB) Yeşil Mutabakatı ve Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), deniz taşımacılığından kaynaklanan sera gazı salınımlarının azaltılmasına yönelik tedbirler kapsamında, deniz ticaretinde yeşil dönüşüme odaklandı. Bu kapsamda 2030 yılına dek, karbon yoğunluğunun yüzde 40'a kadar indirilmesi hedefleniyor. Bu kapsamda dünyanın en büyük gemi filolarından birine sahip Yunanistan, elinde bulunan ve 2030'da uluslararası sularda kullanımı kısıtlanacak olan tanker gemilerini yenilemek amacıyla satışa çıkarmış ve gemilerin 27 adedini Türk armatörlere satmıştı. Türk armatörlerin ise "AB'nin Rusya'ya uyguladığı ambargo nedeniyle boşalan Rus ticaret hattında etkin olmak ve navlun fiyatlarının yükselmesiyle birlikte kâr getirisi sağlamak amacıyla Yunan tankerleri satın aldığı" belirtilmiş ve aynı zamanda bu tankerlerin "Ukrayna Türkiye hattında da kullanılacağı" söylenmişti. Ancak Rusya Savunma Bakanlığı'nın, geçtiğimiz perşembe gününden itibaren Ukrayna limanlarına giden gemileri potansiyel askeri yük gemisi olarak göreceğini duyurması, "Türk armatörlerin planlarının suya düştüğü” şeklinde yorumlandı.

İsmail Şahin: A planı suya düştü

Armatörlerin A planının suya düştüğünü söyleyen Gemi Brokerları Derneği Başkanı Başkanı İsmail Şahin, "Bilinen o ki Türk armatörler Yunanistan'ın sattığı bu tanker gemilerini Ukrayna ticaretinde de kullanmak için satın aldılar. İlk etaptaki plan Rusya'dan ticaretti ve yine bu planda, Ukrayna'da yer alıyordu. Ancak Rusya Savunma Bakanlığı'nın açıklamalarında yer alan 'Bandıralı gemilerin Ukrayna limanına ticari amaçlarla uğraması, o devletlerin de çatışmaya taraf olarak konumlandırılacaktır' ifadesi, Türk armatörlerce yapılan A planının boşa çıktığını gösterir. Şu anda Ukrayna deniz saha sınırları, en riskli bölge durumunda. Armatörler 27 gemi aldılar. Amaçları navlun fiyatlarının yüksekliğinden kâr elde etmekti ancak Ukrayna hattı plan dışında kaldı. Fakat biz yine de 'şimdilik plan dışı kaldı' diyelim. Belki armatörler risk alırlar ancak bu risk için de yine bir ay beklenecek ve Eylül ayında herşey netleşecek. Fakat yine de kâr elde etmek amacıyla alınan bu gemiler ile istenilen kârı elde etme durumu kısa vadede maalesef gerçekleşmeyecek" diye konuştu.

Gemiler söküm için Aliağa'ya gelecek mi?

İsminin kullanılmasını istemeyen Aliağa Gemi Söküm Tesisi'nden bir yetkili ise, "Bu gemileri Yunanistan kendi filolarını yenilemek maksadıyla satışa çıkarttı. Bir kere Yunanistan'ın planlamasındaki gelecek vadeden ön görüyle Türk armatörlerin gerçekleştirdiği faaliyet arasında ciddi bir tutarlılık ve tutarsızlık farkı var. Bir taraf yeşil mutabakat kapsamında geleceğe yatırım yaparken, diğer taraf ne olacağı belirsiz bir kaosa yatırım yapıyor. Bu çok açık. Konuya bu bağlamdan bakacak olursak, bu gemiler eğer 'Yüksek kâr getirisi' amacıyla alındıysa, o halde yüksek kârın önemli bir payından, Rusya'nın yapmış olduğu Ukrayna limanı açıklamasından sonra mahrum kalınmış olacak. Karadeniz'de kullanılmazsa akdeniz'de kullanılır görüşleri de ortaya çıkabilir ancak Akdeniz'in, mesela Kıbrıs'ın kâr getirisi, bu gemilerin alınma amacındaki kâr hedefiyle eşit ya da daha mı yüksek? Muhtemelen değil. O halde bu gemiler hangi B planına göre alındı? Çünkü A planı büyük bir risk içinde. Fakat yine de keskin konuşmalar yapmış olmayalım. Rusya bu baskıyı uzun süre devam ettirir mi belirsiz. Her şey birkaç ayda değişiyor sonuçta. Ancak kısa vadede hedeflenen kâr, başka yerler de sağlanamaz. En önemlisi de bu gemilerin 7 yıllık bir kullanım sürsi kaldı. Yeşil mutabakat kapsamında 2030'da kullanım süresi bitecek. Bu kadar kısa bir süre için, Karadeniz piyasasında alınan riski tutarlı görmüyorum" açıklamasını yapıtı. Öte yandan yetki isim, gemilerin Aliağa'daki gemi söküm tesisine, yapılan bir kaç açıklama nedeniyle hemen gönderilmeyeceğini belirterek şunları ekledi, "Bu kadar kısa sürede bu gemiler gemi söküm tesisine yollanmaz ancak en nihayetinde bunun kaderini Rusya'nın eline bırakmış olmak gibi tuhaf bir duruma düşüldü" dedi.

https://www.gazeteyenigun.com.tr/hurda-planina-rus-darbesi